Sağlıklı uyku yeterli sürede, doğru zamanda, kesintisiz ve desteksiz olan uykudur. Peki bunlar ne anlama geliyor.
Her çocuğun yaşına göre ihtiyaç duyduğu belli bir uyku süresi vardır. Bu saatleri vermeyeceğim çünkü bireysel değişkenlik gösterebilir ancak uyku süresinden daha önemli olan uykunun zamanlamasıdır.
Bebek ve çocuklarda erişkinlerden farklı olarak gün içerisinde birtakım fizyolojik değişikliklerin eşlik ettiği uykuya hazır olunan zamanlar vardır. Bu zamanlar biyolojik olarak belirlenmiştir. Bu zaman aralıklarında uyumayı kolaylaştıran bir hormon olan melatonin yükselir ve vücut ısısı düşer.
Bebeğin uykuya hazır olduğunu gösteren bir diğer işaret ise göz ovuşturma, esneme, yere yatma, sabit bakma gibi çeşitli davranışsal değişikliklerdir. Bu uyku ipuçları çocuğa özgüdür ve kendi çocuğunuza özgü bu işaretleri yakalayabilirseniz onu uykuya yatırmak için doğru zamanı bulmanız kolaylaşır.
Uyumak için biyolojik olarak elverişli olan bu saat aralıkları ile uyku ipuçlarının izlendiği zamanları senkronize edebilirsek çocuğumuzu onu uykuya ihtiyaç duyduğu ve hazır olduğu anda uykuya yatırmış oluruz. Bu hem daha az ağlamasını sağlar, hem de daha uzun ve dinlendirici bir uyku almasına yardımcı olur.
Peki kesintisiz ve desteksiz uyku ne demektir? Pek çoğumuz doğumdan itibaren bebeklerimizi sakinleştirmek için çeşitli yöntemler kullanırız. Kucakta pışpışlamak, sallamak, beyaz gürültü, emzirmek ya da ninni söylemek gibi. İkinci aydan sonra bebeğinizi sakinleştirmek için uyguladığınız yöntem uyku ile ilişkilenmeye başlar. Eğer siz bebeğinizi her zaman aynı yöntemle sakinleştiriyor ve bu aktiviteye o tamamen uykuya dalana kadar devam ediyorsanız, bir noktadan sonra bu eylem (sallanma, emme) uyku ile ilişkilenir yani bebeğinizin uyumak için bildiği tek yol haline gelir.
Erişkinlerde uykular döngüler halindedir ve bu döngüler arasında uyanırız. Bu uyanmalardan bazılarını gündüz uyandığımızda hatırlar bazılarını ise hatırlamayız. Bebek ve çocuklarda da uyku döngüler halindedir ve bu döngüler daha kısadır. Bebek de her uyandığında uykuya daldığı koşullar ile uyandığında bulduğu koşulları karşılaştırır ve aradaki farkı protesto eder. Örneğin kucağınızda emzirerek, sallayarak uyuttuysanız, uyandığında kendisini karanlıkta tek başına bulan bebek korkuya kapılır ve uyumak için bildiği tek yöntemi uygulamak üzere (bu bazen emmek bazen sallanmak ya da başka bir şey olabilir.) sizi yanına çağırır. Bu nedenle gece ve gündüz döngüler arasında uyanmalarında kendi başlarına uykuya dalabilmeleri için ilk başta rahatlatmak için kullandığımız bu yöntemleri bebek tamamen uykuya dalana kadar değil, yalnızca sakinleşene kadar kullanmalı ve bebeği beşiğe uykulu ancak uyanık bir vaziyette yatırmalıyız. Bu ona kendini sakinleştirme ve desteksiz uykuya dalmak için bir fırsat tanıyacaktır.