Beşikteki çocuğum büyük bir çocuk yatağına geçmeye hazır mı? Çocukları yakın zamanda beşiğinden tırmanmaya başlayan ebeveynlerin en sık sorduğu sorulardan biridir bu. Güvenlik bir numaralı önceliğimizdir ve amacımız, çocuklarınızın uyku ortamının olabildiğince güvenli olmasını sağlamaktır. Çocuğunuz beşiğinden çıkıyorsa kesinlikle bir değişikliğe ihtiyaç vardır.
İkinci önceliğimiz… çocuğunuzun ve sizin ihtiyacınız olan uykuyu almanızı sağlamak! İlk önerim, çocuğunuzun bu geçişe % 100 hazır olmasını sağlamaktır. Bu, çocuğunuzu duygusal, fiziksel ve zihinsel olarak etkilediği için çok önemlidir. Benim tavsiyem, yürümeye başlayan çocuğunuzu olabildiğince uzun süre beşikte tutmanızdır (çocuğunuzun mümkün olduğunca 3 yaşına yaklaşmasını beklemenizi öneririz). Yani büyük bir çocuk yatağına geçmeden önce, çocuğunuzun bu geçiş için gerçekten hazır olduğundan emin olmak istersiniz. Henüz tam olarak hazır değillerse, uyku ortamlarını beşikten tırmanamayacakları şekilde güvenli bir hale getirmenizi öneriyoruz.
Çocuğunuzun beşikten yatağa geçmeye hazır olup olmadığını nasıl anlarsınız?
• Sürekli olarak beşiğinden dışarı tırmanıyorsa,
• Sınırları anlayabiliyor ve talimatları takip edebiliyorsa,
• Aslında büyük bir çocuk yatağı istediklerini belirtiyorlarsa,
• 3 yaşına gelmişlerse,
Çocuğunuz bu kriterleri karşılamıyor ve tam olarak hazır görünmüyorsa, bu geçişi mümkün olduğunca geciktirmek aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz.
• Tırmanmak İçin Kullandığı Basamağı Kaldırın – Bu basamak büyük bir uyku arkadaşı oyuncağı, çok kalın bir battaniye, beşik koruyucu vb olabilir. İlk adımı atarak kendini yukarı taşımasına yardımcı olabilecek ne varsa beşiğin dışına taşıyın. İlave yükseklik olmadan, dışarı çıkmak çok daha zor olacaktır.
• Uyku Tulumu – Çocuğunuza ayakları torba şeklinde bir uyku tulumu giydirerek uyutun! Bu çok kolay bir değişiklik ama yine de çok etkili. Bu nedenle özellikle küçük yaşlardan itibaren çocuğunuza torba şeklinde uyku tulumu giydirmeye alıştırırsanız, bu aşamada çok daha rahat edeceksinizdir. Yeni yürümeye başlayan çocuğunuz için bunu eğlenceli ve heyecan verici bir değişiklik gibi görünmesini sağlayabilirsiniz. Onları alışverişe götürün ve rengi seçmelerine veya kendilerinin beğenmelerine izin verin. Bu ayaksız uyku tulumu kullanmanın diğer bir önemli avantajı daha var. Uyku koşullanması sağlayacağı için misafirlik ve tatil gibi yerlere giderken yanınızda götürebilirsiniz ve böylece kendini daha tanıdık ve güvende bir ortamda hissederek bir nevi uyku arkadaşı işlevi görmüş olur. Tabi ki en önemli yararı torba tulum içerisindeyken bacağını beşikten atamamasıdır.
• Şilteyi alçalt- Eğer imkanınız varsa yatağın konumunu alçaltarak bacağını beşikten atması için gerekli mesafeyi uzatmayı deneyebilirsiniz.
• Beşiği ters çevir- Beşiklerin sıklıkla önde olan kısımları daha alçaktır ve tırmanmaya daha uygundur. Beşiği ters çevirir ve korkuluklu kısmı duvara dayarsanız, diğer düz zeminden tırmanması çok daha zor olacaktır.
• Onu Hareket Halinde Yakala – Sadece yatma veya uyku zamanı dışarı çıkıyorsa ve bir kameranız varsa, bu taktik son derece etkilidir. Kamerayı yatak odası kapısına mümkün olduğunca yakın bir pozisyona yerleştirin. Böylece odasına girmeden onu görebilecek ve ayağını attığını farkettiğinizde kapıyı açıp sert ve sıkıcı bir şekilde ‘HAYIR’ diyebileceksiniz. Bu esnada ona olumlu ya da olumsuz hiç ilgi göstermemeniz oldukça önemlidir. Sadece ‘HAYIR’ diyip yerine yatırıp hızla odadan çıkacaksınız. Aksi halde bunu bir oyun haline getirebilirler. Çoğu çocuk için bu kınama işe yarıyor. Ancak, birkaç gün izlemek ve gerektiği kadar tekrarlamanız gerekebilir. Tepkinizle % 100 tutarlı olursanız, tırmanma bir daha olmayacaktır.
Tüm bu önerilere rağmen çocuğunuz beşiğinde güvende değilse veya büyük yatağına geçişe hazır olduğunu düşünüyorsanız, işte yapmanız gerekenler:
• Çocuğunuzu Sürece Biraz Isındırın: Çocuğunuzun büyük yatağa geçiş süreciyle ilgilenmesini ve bu yüzden heyecan duymasını sağlayın. Eğer çocuğunuz büyük bir çocuk yatağına dönüştürülmüş beşiğinde kalacaksa, yeni bir çarşaf veya yeni bir büyük çocuk battaniyesi seçmesine izin verin. Tamamen yeni bir yatağa girecekse, çocuğunuzun yeni yatağı seçmesine izin verin. Ne olacağını anlamalarına ve korkularını hafifletmelerine yardımcı olmak için büyük yatağa geçişle ilgili bir veya iki kitap alın. Onlarla geçiş hakkında konuşun ve uyku saatinin aynı kalacağını, sadece yeni büyük çocuk yatağında uyuyacaklarını açıklayın.
• Mevcut Uyku Rutinlerinizi Koruyun: Yatmadan hemen önce aynı sırada ve sıradanlıkta yapılan uykuya hazırlık eylemlerine (pijama giyme, diş fırçalamai kitap okuma vb) uyku rutinleri diyoruz. Çocuklar kendilerini güvende hissetmelerini sağladığı ve ne bekleyeceklerini anlamalarına yardımcı olduğu için uyku rutinleri önemlidir. Yatma öncesi rutininizi olabildiğince aynı sırada, aynı eylemleri yaparak sürdürmeye devam edin çünkü yaşantımızdaki önemli değişim basamaklarında değişmeden sabit kalan alışkanlıklarımız bize güven verir.
• Büyük Çocuk Yatağı Kurallarını Tanıtın: Büyük çocuk yatağına geçiş çocuğunuza tanıdığınız özgürlük ve sorumluluk alanlarından ilkidir. Verdiğiniz bu özgürlüğü taşıyabilmesi için ‘büyük çocuk uyku kurallarına’ uyma sorumluluğu konusunda da teşvik edilmelidir. Geçiş yapmadan önce, çocuğunuzun ertesi sabaha kadar yatakta kalmasını beklendiğinizi anladığından emin olun. Çocuğunuz ilk birkaç gece yatağından çıkabilir. Bu durumda ne yapacağınızla ilgili net bir eylem planı oluşturun. Bu plan için uyku danışmanınızdan yardım alabilirsiniz.
• Yeni Kazanılan Özgürlüklerinin Kontrolden Çıkmadığından Emin Olun: Tüm bu heyecanla, çocuğunuz muhtemelen ilk birkaç gün içinde gece yatağından kalkmaya çalışacaktır. Bu olduğunda, bununla hızlı ve tutarlı bir şekilde başa çıkmanız gerekir. Çocuğunuz yataktan her kalktığında, onu hemen elinden alıp yatağına geri götüreceksiniz. Bu süre zarfında, konuşarak veya göz teması kurarak onu uyarıp teşvik etmemelisiniz. Tamamen sessiz kalmalısınız. Eğer onunla konuşursanız, yataktan kalkma nedenlerini en başta pekiştirmiş olursunuz – dikkat.
• Kararlı ve Tutarlı Olun: Gece boyu yorgun düşmek ve nihayetinde pes edip, küçük çocuğunuzun sizinle birlikte yatağa girmesine izin vermek kolay olsa da, tutarlı olun ve planınıza bağlı kalın. Sadece birkaç günlük mutlak tutarlılıkla çocuğunuz kuralları anlayacak ve yatağında kalacaktır. Unutmayın sizin onu elinden tutup yeniden yatağına götüreceğiniz konusunda ne kadar kararlı olduğunuzu hissederlerse, yataktan çıkıp yanınıza gelme davranışı da o kadar çabuk değişecektir.
Kararlı olun, tutarlı olun, her yataktan kalkışına aynı ses tonuyla, tutumla, sözcüklerle, aynı sıkıcılıkta yanıt vererek, onu geri yatağına götürün. Tutumunuzdaki sıkıcılık, kararlılık hem güvende hissetmesini sağlayacak hem de davranışını değiştirerek yatakta kalmasını sağlayacaktır.
EK NOTLAR VE TAVSİYELER
• Bir çalar saat satın alın; Bu, çocuğunuzun sabahları yataktan ne zaman kalkmanın uygun olduğunu anlamasına yardımcı olur. Yataktan ancak saat çaldığında ya da yeşil ışığı yandığı kalkabileceğini anlatın. Mümkünse bu çalar saati birlikte seçin. Öncesinde saatin nasıl yandığını ya da çaldığını gösterin ve ancak bu sesi duyduğun ve bu ışığı gördüğünde yataktan kalkabilirsin diyin.
• Mümkünse, çocuğunuz iyi dinlenmiş bir durumdayken geçiş yapmaya çalışın.
• Yatış vaktini daha erkene alın; Bu geçiş döneminde yatış vaktini daha erkene alın. Bu sayede aşırı yorgunluk ve eşlik edebilecek huzursuzluğu baştan önlemiş olursunuz.
• Yürümeye başlayan çocuğunuzun hayatında yeni bir bebek, lazımlık eğitimi, hareket vb. Başka değişiklikler olduğunda geçiş yapmaktan kaçının.
Family Sleep Institute bebek uyku danışmanı olan Amy Lage’ın ‘Good Bye Crib, Hello Bed! yazısından alıntılar yapılmıştır.